Jerzy Gengell jest jednym z najwybitniejszych i chyba najpłodniejszym wśród jezuickich pisarzy w I połowie XVIII w. Jego drukowana spuścizna liczy 18 poważniejszych pozycji, jak to podaje jego biograf w Polskim Słowniku Biograficznym, ks. Jan Poplatek SJ; on tez pierwszy spośród polskich teologów katolickich w sposób najwszechstronniejszy, systematyczny i pogłębiony podjął zagadnienie ateizmu, a na jego tle kwestię kartezjanizmu i płynących z jego ideowych założeń i zasad konsekwencji logicznych, niebezpiecznych dla chrześcijańskiej wiary, teologii i filozofii, by na te zagrożenia odpowiedzieć (...) w sposób naukowy, a swoich czytelników na nie uwrażliwić. Stąd charakter polemiczno-apologetyczny większości jego dzieł, w których zwalcza również inne ówczesne - jego zdaniem błędne – doktryny religijne: luteranizm, kalwinizm, zwinglianizm, jansenizm itp. (shrink)

Jerzy Gengell jest jednym z najwybitniejszych i chyba najpłodniejszym wśród jezuickich pisarzy w I połowie XVIII w. Jego drukowana spuścizna liczy 18 poważniejszych pozycji, jak to podaje jego biograf w Polskim Słowniku Biograficznym, ks. Jan Poplatek SJ; on tez pierwszy spośród polskich teologów katolickich w sposób najwszechstronniejszy, systematyczny i pogłębiony podjął zagadnienie ateizmu, a na jego tle kwestię kartezjanizmu i płynących z jego ideowych założeń i zasad konsekwencji logicznych, niebezpiecznych dla chrześcijańskiej wiary, teologii i filozofii, by na te zagrożenia odpowiedzieć (...) w sposób naukowy, a swoich czytelników na nie uwrażliwić. Stąd charakter polemiczno-apologetyczny większości jego dzieł, w których zwalcza również inne ówczesne - jego zdaniem błędne – doktryny religijne: luteranizm, kalwinizm, zwinglianizm, jansenizm itp. (shrink)

Jan Franciszek Drewnowski był filozofem zaliczanym do środowiska szkoły lwowsko-warszawskiej, współtwórcą koła krakowskiego, oficerem wojska polskiego, pracownikiem wydawnictw technicznych. Drewnowski doktoryzował się u T. Kotarbińskiego, jego niedoścignionym mistrzem był Stanisław Leśniewski. Był jednym z pierwszych słuchaczy akademickich wykładów Leśniewskiego. Studiował na Wydziale Filozoficznym Uniwersytetu Warszawskiego: matematykę, logikę matematyczną i – jak to wtedy nazywano – filozofię naukową. Tam właśnie spotkał ks. Jana Salamuchę, który zaimponował Drewnowskiemu naukową erudycją, a intelektualną uczciwością skierował go od ateizmu ku katolickiej mistyce. W ten (...) sposób Drewnowski wpisał się w grono intelektualnych konwertytów XX wieku, co ma znaczenie także dla jego dorobku. (shrink)

Artykuł poświęcony jest charakterystyce kulturowego tła manifestu koła krakowskiego i jego zespołu, który stanowili: Józef Maria Bocheński OP, Jan Franciszek Drewnowski, ks. Jan Salamucha oraz Bolesław Sobociński, i który był wspierany przez Jana Łukasiewicza i ks. Konstantego Michalskiego. Manifestem koła była aplikacja programu szkoły lwowsko-warszawskiej do katolickiej teologii i filozofii. W tym przedsięwzięciu szczególną rolę odegrała Łukasiewicza wersja programu. Do zastosowanych środków należały: odnowienie języka tak, aby spełniał on wszystkie warunki właściwego dyskursu naukowego, recepcja logiki matematycznej, uwspółcześnienie semiotyki i (...) metodologii oraz wykorzystanie metod formalnych. Analizowane są cztery grupy okoliczności będące środowiskiem koła krakowskiego: esprit de l’époque, sytuacja w filozofii, sytuacja w logice i sytuacja w teologii – na początku XX wieku – w bezpośrednim związku z decydującymi działaniami czterech założycieli koła. (shrink)

v. 1. Translation -- v. 2. Roman and Sanskrit texts.

The hole argument concludes that substantivalism about spacetime entails the radical indeterminism of the general theory of relativity (GR). In this paper, I amend and defend a response to the hole argument first proposed by Butterfield (1989) that relies on the idea of counterpart substantivalism. My amendment clarifies and develops the metaphysical presuppositions of counterpart substantivalism and its relation to various definitions of determinism. My defence consists of two claims. First, contra Weatherall (2018) and others: the hole argument is not (...) a blunder resulting from a mistaken view on how mathematical physics works, and requires a developed (meta)metaphysical response. Second, contra Melia (1999) and others: one can be content with a notion of determinism for GR which is not sensitive to merely haecceitistic differences. (shrink)

Contemporary concepts of development (the process of globalization, sustainable development) can be diversified according to their relation to axioms, natural law, values and paradigms. The subcategories obtained constitute the ground for business ethics. Ethics in business is always needed, however, it can be implemented at-source (as a component of management) or as an end-of-pipe measure. In Poland, constitutional regulations guarantee, indirectly at least, business ethics as a component of management.

Compendium of the basic tenets of the Mīmāṃsā philosophy.

L'auteur de ce livre est depuis longtemps professeur de philosophie de I'homme a la Faculte de Philosophie de l'Ecole Universitaire de Philosophie et de Pedagogie Ignatianum a Cracovie. II a publie notamment deux ouvrages collectifs sur ce sujet: Człowiek i świat [L'homme et le monde], Cracovie 1972, et Człowiek - istnienie i działanie [L'homme - son existence et son agir], Cracovie 1974. La philosophie de l'homme est un manuel universitaire, destine surtout aux etudiants de ladite Faculte. La premiere edition de (...) ce manuel a paru a Cracovie en 1995 et la deuxieme - en 1996. Apres l'Avant-propos et la Bibliographie, ce livre contient 4 parties inegales : 1) Questions preliminaires ; 2) L'histoire de l'antropologie philosophique ; 3) Principaux problemes de la philosophie de l'homme ; 4. Anthologie de textes concernant l'homme. (shrink)

The article reviews the book Philosophia Vitam Alere. Prace dedykowane Profesorowi Romanowi Darowskiemu SJ z okazji 70-lecia urodzin, edited by Stanisław Ziemiański S.J.

W artykule omówiono kontakty dwóch znaczących osobistości w Polsce przełomu XVI i XVII wieku – wojewody Mikołaja Zebrzydowskiego i jezuity ks. Piotra Skargi. Pierwsze ich spotkanie nastąpiło, gdy Zebrzydowski rozpoczynał swoją publiczną działalność, a ksiądz Skarga był już doświadczonym kapłanem i jezuitą. Zebrzydowski nosił się wówczas z zamiarem fundacji kolegium jezuickiego w rodowych dobrach w pobliżu Lublina. Kolejna znacząca współpraca związana była z powołanym do istnienia w Krakowie przez ks. Skargę Bractwem Miłosierdzia. Ksiądz Skarga bardzo pozytywnie oceniał postawę i zaangażowanie (...) Zebrzydowskiego w obydwa dzieła. Sytuacja uległa dość znaczącej zmianie, gdy Zebrzydowski, obrażony na Króla Zygmunta III Wazę, przeszedł do opozycji antykrólewskiej i stanął na czele rokoszu. Ksiądz Skarga dwukrotnie udał się do wojewody, aby odwieść go od tego nielegalnego działania. Poselstwa nie przyniosły pozytywnego rezultatu. Wzajemnie relacje obu osobistości uległy oziębieniu, choć można przypuszczać, że Zebrzydowski pod ich wpływem w końcu pogodził się z królem. Pewne relacje z jezuitami dalej podtrzymywał, ale już bez poprzedniego zaangażowania. (shrink)

Compendium of the Mimamsa school in Indic philosophy.

II secolo XX, chiamato secolo delle Ideologie, e - per quanto riguarda il nostro punto di vista - un secolo di particolari tensioni fra la religione e l a cultura. II modelio della cultura dominante da alcune decine di anni cerca ispirazione concentrandosi sul mondo materiale, riducendo il campo di conoscenza alle dimensioni strettamente meccanicistiche, imponendo gli orizzonti puramente positivistici. Le conseguenze di qoesta tendenza - scrive Z. Zdybicka - si sono fatte sentire in tutti i campi dell'attività dell'uomo. E (...) stata infatti escogitata un'utopia tecnica che mirava a trasformare il volto del mondo, a crearlo in qualche senso da capo. Secondo questa visione ideale la nuova realta sarebbe esclusivamente temporale, misurabile, totalmente percettibile attraverso l'esperienza sensibile dell'uomo. La scienza formata sul modelio proposto dalle scienze matematico-naturali dovrebbe garantire agli uomini una sapienza profonda e universale e, grazie alla loro capacita di dominare le forze della natura e alla loro conoscenza delle leggi che regolano la vita sociale e alla sapiente applicazione delle stnitture tecnico-legali - farii diventare persino onnipotenti. (shrink)

This article presents a summary of The Ordinance Concerning Higher Education in the Society of Jesus. It was issued by the general of the Society, Francesco Piccolomini, in 1651. It contains a set of guidelines for study, and is closely linked to St. Thomas Aquinas’ Summa Theologica. There is no differentiation between different types of topic: theological, philosophical, logical, metaphysical, physical—they are all present and mutually intertwined. There were two lists of issues: positive and negative. The latter contained topics which (...) were banned for study and was divided into two parts: philosophical and theological. The main authority for teaching philosophy remained Aristotle. (shrink)

Fr. Tomasz Czernik Charles Taylor’s Concept of Self-identitySelf-identity, according to Charles Taylor, comes from the community, especially through intersubjective communication. Self-awareness develops from contact with other people. The subject enters this way a moral dimension and public space. On this basis, he can talk about himself because he can describe himself in a social context. The self-identity is represented and conditioned over time. Its stability is rooted in social cohesion, which is based on culture. In the absence of such consistency, (...) there is a modernist and romantic tendency in society. Keywords: Self-identity, Charles Taylor, society, community. (shrink)

Author: Herbut Józef Title: DIRECTIONS AND PROBLEMS IN THE PHILOSOPHY OF RELIGION (Filozofia religii: jej problematyka i jej odmiany) Source: Filo-Sofija year: 2011, vol:.15, number: 2011/4, pages: 911-917 Keywords: PHILOSOPHY OF RELIGION, ANALYTIC PHILOSOPHY OF RELIGION, PHENOMENOLOGY OF RELIGION, DEFINITION OF RELIGION, RELIGIOUS BELIEFS, RELIGIOUS LANGUAGE Discipline: PHILOSOPHY Language: POLISH Document type: ARTICLE Publication order reference (Primary author’s office address): E-mail: www:The main task of the philosophy of religion is to adequately define the concept of religion – it should be (...) comprehensive enough to cover all historically known forms of religion and restrictive enough to exclude any other cultural forms which are only similar to religion. How we understand the nature of religious beliefs (their propositional, volitional and emotional content) determines the method of philosophizing about religion. The religious doctrine plays a decisive role in religion, in one way or another motivating and justifying moral norms and worship practices. Traditionally oriented philosophers of religion have been chiefly interested in reasons for accepting a religious doctrine and in metaphysical problems; analytical philosophy of religion has brought into focus the semiotics of religious propositions. (shrink)

Boża ukrytość jest problemem, który domaga się potraktowania z należytą powagą. Nie należy od tego problemu uciekać. Nie należy również ułatwiać sobie sprawy z Bożym ukryciem przez wprowadzanie rozwiązań, które sprawiają, że napięcie związane z problemem ukrytości znika lub zostaje złagodzone. Zaproponowane przeze mnie w książce Źródło i noc. Wprowadzenie do współczesnego absconditeizmu rozwiązanie, które nazwałem absconditeizmem, jest próbą zmierzenia się z problemem ukrytości w jego najmocniejszej możliwej postaci. Rozważam ten problem, biorąc pod uwagę również najmocniejszą wersję teizmu, którą określa (...) się jako klasyczny teizm. Artykuł stanowi łączną odpowiedź na teksty, których autorami są Maciej Bała, Ryszard Mordarski oraz Marek Słomka. Odnoszę się do pojawiających się w wyżej wymienionych tekstach krytyk, doprecyzowuję moje stanowisko oraz przedstawiam racje, dla których uważam, iż proponowany przeze mnie absconditeizm, stanowiący poważne i unikające ułatwień ujęcie problemu ukrytości, jest właściwym sposobem podejmowania tego zagadnienia. (shrink)

Compendium of the Mimamsa school in Indic philosophy.

Artykuł jest odpowiedzią na krytyczne uwagi zgłaszane pod adresem książki Ukrytość i Wcielenie. Teistyczna odpowiedź na argument Johna L. Schellenberga za nieistnieniem Boga przez Stanisława Judyckiego, Ryszarda Mordarskiego, Marka Peplińskiego i Jana Sochonia. Główny zarzut wobec mojego stanowiska głosi, że jest ono zbyt przychylne wobec argumentu J.L. Schellenberga, który niekoniecznie powinien być wzorem ujęcia problematyki ukrytości. Jednym z przejawów przyjęcia założeń kanadyjskiego autora jest zgoda na tezę o istnieniu niewierzących przy braku oporu.

Artykuł jest odpowiedzią na polemikę Stanisława Ruczaja z argumentem z Wcielenia, który został zaprezentowany w książce Ukrytość i Wcielenie. Teistyczna odpowiedź na argument Johna L. Schellenberga za nieistnieniem Boga. Ruczaj zarzuca tzw. obronie inkarnacyjnej, że nie rozważa ona możliwości, zgodnie z którą Bóg jest zarazem wcielony, jak i nieukryty. W niniejszym artykule koncentruję się na uzasadnieniu, dlaczego uważam, że jest możliwe, iż owa opcja jest dla Boga wykluczona. Według mnie istnieją racje przemawiające za tym, że jest ona (a) logicznie sprzeczna, (...) (b) niespójna z doskonałym moralnie charakterem Boga, (c) nie skutkowałaby wyeliminowaniem niewiary bez oporu we Wcielenie. (shrink)

(1990). “Mitteleuropa”—Does it still exist, or Is it a mere geopolitical abstraction? World Futures: Vol. 29, The Future of European Integration, pp. 218-226.

The present article undertakes the theme of social thought of Cardinal Hlond. It presents the questions of social engagement of Catholics, the problems of the family, the theory of the nation as well as the concept of the state. The problem of the Catholic engagement is the important element of Cardinal Hlond’s social teaching. It appears in the multidimensional perspective. One can find here the political, the socio-economic dimensions as well as the cultural one. The culture is understood here in (...) a very wide sense. All the activities leading to the person’s spiritual, intellectual and moral development belong to it. The second important topic of Cardinal Hlond’s social teaching are family issues. The family is understood as the environment of moral and religious development of every person. It transforms, builds and improves family life as well as every human being’s dignity. Another important subject is the concept of nation. For Hlond nation is the natural environment of the individual’s development. Two fundamental elements describe the notion of nation: community and culture. They are carriers the moral, religious, intellectual and spiritual values. The final important point of Cardinal Hlond’s social teaching is the concept of state. For the Cardinal the state should be always at the service in the relations to citizens. The role of the state appears in three dimensions. First, to create living conditions for every citizen; second, to guarantee the fundamental and natural law of freedom; third, to create the „space” of self-realization, which manifests itself in public life activity. (shrink)